Blog
De mondigheid van de burger neemt toe, wat nu?
De kranten berichten er regelmatig over: de professional is niet goed bestand tegen de toenemende mondigheid van de burger. In het verleden waren wij als burgers veel volgzamer en trokken wij zelden de woorden van de beroepskracht in twijfel. In de oude, bijna hiërarchische, setting haalde je het niet in je hoofd om dit te doen. Als leek keek je op tegen de expert en nam je automatisch aan, dat hij ook echt de expertise in huis had om je op de juiste manier bij te staan. Overigens was er ook de angst dat je zijn goodwill zou verspelen en je hem tegen je in het harnas zou jagen, als je zijn “expertmening” teveel in twijfel zou trekken. En dan was je nog verder van huis.
De afgelopen decennia is onze samenlevingscultuur behoorlijk veranderd, onder andere doordat kennis door de media toegankelijker geworden is en ook wij beter denken te weten waarover wij praten. Daarnaast hebben we ervaren dat de professional (hoe goed bedoeld ook) het helaas niet altijd bij het juiste eind heeft en dat heeft ons kritischer gemaakt. We hebben geleerd meer voor onszelf op te komen. Zelfs als je dit niet vanaf je geboorte hebt meegekregen en je meer het inschikkelijke type bent, hebben wij geleerd om pro-actiever en mondiger te zijn en dat is onomkeerbaar. Het volgende bericht in nu.nl is daar een mooi voorbeeld van.
Ouders ondernemen vaker juridische stappen tegen scholen
[Ouders ondernemen steeds vaker juridische stappen tegen de school van hun kinderen, melden rechtsbijstandsverzekeraars vrijdag. Ouderen- en onderwijsorganisaties maken zich zorgen. Rechtsbijstandsverzekeraars hebben de afgelopen jaren een stijging van het aantal verzoeken om advies in conflicten met onderwijsinstellingen gezien, schrijft Trouw. Dat zou komen door de toegenomen mondigheid van ouders en studenten.]
De professional kan al langer niet meer alleen als autoriteit optreden, maar moet veel meer in verbinding komen te staan met zijn gesprekspartner. Samen, gelijkwaardig, naar een vraagstuk kijkend. De behoefte en tevredenheid van de ouder/cliënt/klant/etc. is leidend geworden. Veel kennis bezitten en een gefundeerd advies kunnen geven is nog steeds belangrijk, maar geen enkele garantie voor een succeservaring in de interactie. Het vraagt eerder om een vorm van samenwerken die veel weg heeft van cocreatie, waarin geen hiërarchische verhoudingen gelden en beide partijen vanuit een gezamenlijk belang en kader, als partners stappen zetten in de richting van een bevredigend resultaat.
Wij weten dat een groot aantal conflicten, waaraan het artikel refereert, vermeden of in een veel eerder stadium gede-escaleerd had kunnen worden. Niet omdat dit het doel op zich zou moeten zijn, maar omdat de professional zich dan ten doel zou hebben gesteld om zijn gesprekspartner 100% serieus te nemen en de oprechte dialoog zou zijn aangegaan. Overigens is dit niets nieuws, het is al jaren bekend, dat een goede gesprekservaring afhankelijk is, van hoe de wederzijdse bejegening in het gesprek verloopt. In veel opleidingen is dit een vast onderdeel, maar desondanks blijkt uit de praktijk, dat de dienstverlenende expert toch graag op zijn “kenniseiland” (kennis is nog steeds macht) blijft zitten en het lastig vindt om echt in de verbinding te komen. Vanuit gelijkwaardig partnerschap een vraagstuk of hulpvraag benaderen, vraagt om van het voetstuk af te stappen, je kwetsbaar durven opstellen en naast de ander te gaan staan.
We hebben nog een lange weg te gaan, alvorens dit als de belangrijkste kwaliteit van de professional zal worden gezien . Intussen is elke professional of amateur, leerkracht of ouder, arts of cliënt van harte welkom om zich deze skills bij ons eigen te maken.