Verkeerde mindset leidt tot teleurstellende resultaten!
Opgavenvragen zijn vandaag de dag veelzijdig van aard en overstijgen domeinen, dit vraagt om een andere opstelling van overheden. Gemeenten worstelen met het vinden van een aanpak of werkwijze die bij deze uitdaging past. Je kunt deze opgaven niet vanuit één perspectief benaderen, je hebt andere partijen echt nodig dus dit vraagt om intensieve samenwerking met verschillende partijen in de samenleving. Deze manier van kijken noemen we ook wel opgavegericht of gestuurd werken (OGW).
Opgavegericht werken, dat doen we toch al?
Bij opgavegericht werken staat de (maatschappelijke) opgave centraal. De oplossing hoeft niet bij de gemeente vandaan te komen, daar hebben we andere partijen voor. Dit zie je terugkomen bij zoiets als burgerparticipatie of het burgerinitiatief. De opgave leeft zo sterk onder de inwoners, dat zijzelf het initiatief nemen en op zoek gaan naar oplossingen voor hun probleem. De overheid wordt eigenlijk slechts geraadpleegd als het de regelgeving of financiën aangaat. Zodoende is de rol alleen faciliterend van aard, de overheid moet misschien alleen de voorwaarden scheppen de inwoners doen de rest.
Steeds meer gemeenten zetten hier actief op in. Wat soms vergeten wordt is wat het van hen vraagt aan houding en rolinvulling. Als je het eigenaarschap bij de inwoners legt, lever je immers ook in op de controle over het proces en de eindoplossing.
En daar loopt een burgerparticipatietraject nog al eens op vast. We zien geregeld gebeuren dat een gemeenteraad het plan van de inwoners toch terugdraait, omdat ze zich de consequenties niet hadden gerealiseerd. Enig idee welk verstorende effect dit heeft op de overheid-burgerrelatie? Je hoeft daarna echt niet meer aan te kloppen bij de inwoners, zij voelen zich niet meer serieus genomen, aan de 3-G’s (gezien, gehoord en gewaardeerd) is overduidelijk niet voldaan.
Bij opgavegericht werken kun je hier niet omheen, je zal je partners te allen tijde serieus moeten nemen en als gelijke moeten behandelen. De wijze waarop gemeenten bij OGW sámen met inwoners, ondernemers, betaalde en onbetaalde professionals samenwerken, maakt het verschil.
Het laatste wat je als overheid moet doen is “doen alsof”. Niet omdat je escalaties of gedoe wilt voorkomen banden aanhalen, wijkcomités opzetten, inspraakavonden organiseren en praten met wijkagenten. Nee, de bestuurders horen dit niet vanuit een strategisch of tactisch oogpunt te doen, maar juist vanuit een diepere overtuiging en geloof dat sámen leidt tot een betere uitkomst.
De mindset bij opgave gericht werken is: je kunt en wilt het niet alleen, omdat je gelooft dat de optelsom van het samenwerken met verschillende partijen leidt tot kansen, oplossingen en innovaties, waar je zelf nooit op uitgekomen zou zijn.