De grootste opgave van 2020 leren van de opgave!
De grootste opgave van 2020
Nieuwseditie
Op 24 januari werd het outbreak Management Team (OMT) met experts in het leven geroepen. Ze stonden op dag 1 al voor moeilijke keuzes zoals “Kun je het land platleggen als er nog niet één besmettingsgeval is?” De opgave leek toen nog overzichtelijk en de aanpak was duidelijk.
Maar toen ging het opeens allemaal anders dan verwacht. Niemand had het door, maar al in februari verspreidde het coronavirus zich als een veenbrand door Nederland. De omvang van de epidemie was zo gigantisch dat er opeens sprake was van een pandemie.
Het is voor iedereen onbekend terrein en niemand weet wat het beste is. Elke strategie heeft immense gevolgen voor de positie van kwetsbaren, belasting van de zorg, gedrag van mensen, privacy en vrijheidskeuzes en economie, etc..
Wat kunnen we leren over het sturen op deze grootste opgave van 2020?
Welk opgaveteam brengt de grootste opgave van 2020 in de juiste versnelling!

Spelregels
Het doel van het spel
Breng "de grootste opgave van 2020" in de juiste versnelling en zorg dat je als 1 team de eindstreep bereikt.
Hoe speel je het spel?
Bij elke vakje krijgt de speler een denkkader mbt OGW voorgelegd. De speler geeft aan welke betekenis hij aan hieraan geeft en geeft een voorbeeld vanuit zijn eigen praktijk.
Bij een verdiepingsvraag krijgt de speler een (meerkeuze) vraag voorgelegd die hij onderbouwd beantwoord. De andere spelers beoordelen het antwoord door één munt te geven bij een sterk antwoord.
De speler mag iemand een vraag stellen mbt het denkkader.
Start met de mindset
Start met de juiste mindset.
Om tot de juiste mindset te komen kun je gebruik maken van de theorie van de Spin of control. Stel je telkens de vraag, wat kan de opgave (spinner) tot stilstand brengen? Anticipeer hier tijdig op.
Bepaal de bedoeling
Bekijk de film over Tony Chocolony
Leg uit waarom het werken vanuit de bedoeling voor OGW zo belangrijk is? Wat als je dit bijv. niet zou doen?
Complexiteit van de opgave
Complexiteit vd opgave
Niet elk vraagstuk leent zich voor een OGW benadering? Soms past een projectmatige aanpak beter.
Wat maakt een vraagstuk eigenlijk een opgave?
Noem 3 kenmerken? Hulp nodig, vraag je teamgenoten.
Is de opgave niet scherp?
In de praktijk zien we steeds weer hoe tegengestelde belangen en miscommunicatie de voortgang op een opgave in de weg staan. Vaak ligt de oorzaak bij het ontbreken van duidelijkheid over de opgave.
Hoe brengen jullie scherpte in een opgave?
Krachtige coalities
Vorm krachtige coalities
Zonder samenspel is het OGW gedoemd te mislukken . Denk dus goed na over welke (netwerk)partners niet mogen ontbreken.
Noem eens een voorbeeld uit eigen praktijk waarin het ontbreken van een krachtige coalitie jouw “opgave” frustreerde?
Vorm een sterk opgave team
Een sterk opgaveteam is een team dat alle kwaliteiten in huis heeft om te kunnen interveniëren op de opgave.
Hoe kun je er voor zorgen dat je toch meters maakt in een opgave, als je weet dat bepaalde cruciale competenties in het team ontbreken?
Zorg voor draagkracht
Zorg voor draagkracht
De maatregelen hebben een enorme impact op ons bestaan (gehad). Zonder voldoende draagkracht zouden ze nooit zijn nageleefd.
Noem 3 dingen waarmee je draagkracht creëert voor jouw opgave?
Heldere boodschap
Transparante communicatie & managen van verwachtingen staat in de top drie van uitdagingen om mensen aan je opgave te binden.
Filmpje Mark Rutte
Wat is de meest heldere boodschap?
A We komen hier op terug zodra we meer weten.
B Wij vragen iedereen om zoveel mogelijk afstand te bewaren. Dit is je eigen verantwoordelijkheid.
C Iedereen moet 1,5 m afstand houden, tenzij je afkomstig bent uit één huishouden.
Durf & lef
Of je een opgave in beweging brengt en houdt, hangt o.a. af of je het lef en de durf hebt om zaken anders te organiseren, keuzes te maken die risicovol zijn, onbekende paden te bewandelen.
Heb jij tijdens de Corona-crisis een moment gehad, waarop jij dacht “Wow, wat een gewaagde keuze?”
Spelregels en omgangsvormen
Bepaal samen de spelregels en omgangsvormen
Noem 3 afspraken die je voor een werkzaam kader bij OGW niet links kunt laten liggen.
Bedoeling centraal
Houd de bedoeling centraal
Het is een bekend verschijnsel, dat organisaties na verloop van tijd de bedoeling uit het oog verliezen. Als “cliënt centraal” of “altijd in het belang van de cliënt” hoog gehouden zou worden, zou er dan ook zoveel administratieve rompslomp zijn?
Wie kent er een organisatie, waar er (nog) altijd vanuit de bedoeling wordt gehandeld?
Eigen belang voor groepsbelang
Eigenbelang voor groepsbelang?
Tegengestelde belangen zijn de meest voorkomende bottleneck voor OGW. We hebben gezien hoe zelfs een oproep van de minister president niet kan voorkomen dat men ging hamsteren.
Hoe kun je gewenst gedrag (groepsbelang boven eigen belang) activeren?
1) Door boetes op te leggen dwing je gewenst gedrag af.
2) Door moreel appel te doen.
3) Door de mensen de ruimte te geven zelf een invulling te geven aan nieuw gedrag.
4) Door het over te laten aan lokale partners (gemeenten, provincies en ondernemers)
Grondhouding
Bewaak de juiste grondhouding
Als je met elkaar hebt vastgesteld wat er voor het succes nodig is aan grondhouding, komt het vervolgens neer op de uitvoeringsdiscipline: Doen wat je zegt.
Wat is een manier om de grondhouding te borgen?
Neem elkaar serieus
6 maanden lang werkten burgers, ondernemers en ambtenaren intensief samen om tot een gedragen advies rond parkeren en mobiliteit voor het centrum te kunnen komen. De Raad koos zonder ruggenspraak, omdat ze daartoe niet verplicht zijn, voor een goedkoper alternatief.
Wat had de Raad moeten doen om de 3 G’s, gezien gehoord en gewaardeerd, in hun besluitvorming mee te nemen?
Durf bij te sturen
In welke situatie tijdens de Corona-crisis heeft het opgaveteam laten zien dat zij voldoende durf hadden om bij te sturen?
Sociale cohesie
Het is mooi om te zien hoe ieder zijn verantwoordelijkheid neemt in de opgave. Uiteraard zijn scholen verplicht zich om aan de RIVM-richtlijnen te houden. Maar alleen door samen te werken met haar leerlingen en ouders lukt het om de regels na te leven en dus een positieve bijdrage te leveren aan de opgave. En dit krijg je alleen voor elkaar als iedereen de sociale samenhang voelt en zijn verantwoordelijkheid neemt.
Wat is het goede antwoord van de samenwerksommen?
a) 1 - 1 =
b) 1 + 1 =
Toegankelijkheid vd opgave
Maak de opgave toegankelijk voor partners
Tip> Verhoog het aaibaarheidsgehalte van de opgave, door spanningsvelden weg te nemen.
Geef aan hoe je de toegankelijkheid van jouw opgave voor partners zou kunnen vergroten?
Nieuw talent
OGW vraagt om een frisse open blik en het lef om buiten de gebaande paden te gaan, omdat bestaande denkwijzen en ideeën geen uitkomsten bieden. Deze uitdagende zoektocht biedt een ideale setting om jezelf te (her)ontdekken en nieuwe talenten aan te boren, zowel bij jezelf als bij je teamleden.
Welk talent heb jij in deze corona-tijd bij jezelf (her)ontdekt?
Nieuwsgierig naar jouw collega? Maak dan een rondje!
Anders kijken
OGW vraagt om anders kijken naar de opgave.
Bij OGW is het cruciaal dat je altijd vanuit … naar … kijkt en daar jouw … op afstemt.
Kies de juiste woorden voor de open plekken:
eigenbelang
(de) opgave
handelingsrepertoire
(de) bedoeling
Passen leiderschap bij OGW
Op elk potje past een dekseltje, maar geldt dit ook voor een opgave. Is er slecht 1 leiderschapsstijl die de opgave in de juiste versnelling weet te brengen?
Welke stijl kan het beste leidinggeven aan "de grootste opgave van 2020?
Zoom in zoom uit
Deelopgave vs hoofdopgave
Bij het maken van keuzes kan het voorkomen dat de deelopgave moet inleveren op de hoofdopgave en andersom.
Leg uit waarom?
Status vd opgave
Waarom is data zo belangrijk voor de opgave?
Wanneer we beschikken over accurate … wordt het mogelijk om onze … te meten. Zonder tijdige statusupdates raken de betrokkenen hun … voor de opgave kwijt.
Kies de ontbrekende woorden en maak de zin compleet
focus
aandacht
data
voortgang
energie
Wendbaar leiderschap
Een van dé kenmerken van een opgave is onvoorspelbaarheid. Veel uitdagingen openbaren zich pas als je onderweg bent. Het vraagt dus keer op keer om opnieuw te kijken naar de opgave en de onderlinge samenwerking, keuzes te maken, te prioriteren, proberen, maar misschien ook te versnellen en te forceren.
Welk leiderschapstype past hier het beste bij?
Omarm de complexiteit
Tip. Accepteer, anticipeer en acteer, zoek geen (schijn)controle.
In elke stoel een leider
Jouw persoonlijke betrokkenheid en inbreng zijn voor het slagen van de opgave cruciaal. Hoe sta je zelf in deze opgave? Is het een cadeau of ervaar je het juist als ballast? Voel je je vrij genoeg om op te treden, als de opgave er om vraagt?
Kijk naar het filmpje.
Wat valt je op aan het gedrag van minister Bruins, gelet op het principe ‘in elke stoel een leider”?
In samenhang bekijken
Tip. Bekijk altijd de opgave in samenhang en probeer agenda’s aan elkaar te verbinden.
Overal in de wereld kampen landen met dezelfde problematiek en zou je kunnen zeggen dat er sprake is van een gedeeld belang. Toch zie je dat elk land zijn eigen aanpak formuleert.
Kun je een verklaring geven, waarom dit zo werkt?
Falen & verlies
Als je aan de slag gaat met OGW vraagt dit van jou om tegenslag, falen en verlies op een bepaalde manier te zien.
Bekijk het filmpje
Wat vertelt het fragment over Nieuw Zeelands zienswijze?
Info toegankelijk
Maak info toegankelijk
Kun je aangeven wat er gebeurt wanneer er niet voldoende transparant omgegaan wordt met beschikbare informatie?
Werk pragmatisch
Er leiden meer wegen naar OGW dus er is geen blauwdruk. Maar door terug te kijken op eerdere opgaven, krijg je een aardige indruk van de succesfactoren. Ook kun je veel leren van de opgavestoppers, die er voor zorgden dat de opgave stagneerde of tot stilstand kwam. Als je ze (her)kent kun je er op sturen. OGW is namelijk voor eenderde deel vooruitzien en tweederde anticiperen op de nieuw ontstane situatie.
Noem twee opgavestoppers uit eigen praktijk.
Doe mee-ting
Bekijk het model “de ijsberg van eigenaarschap”. Welk vorm van eigenaarschap past bij de stelling.
Als ik voor jou ruimte creëer om echt betekenisvol mee te doen krijg ik daar formeel / gedeeld / psychologisch eigenaarschap voor terug.
Het nieuwe denken
Een van de grootste uitdagingen waar wij voor staan is om te leren om te gaan met de nieuwe werkelijkheid van Covid-19.
We zullen ons ….. er op moeten afstemmen.
Je hoort zo een omschrijving van je teamgenoot. Welk woord ontbreekt hier?
Benut kansen
Er is ook een pluszijde aan Corona, het zorgt voor doorbraken. We moeten nu wel noodgedwongen veranderen, waardoor onze maatschappij weer gaat functioneren. Tja, onder druk wordt alles vloeibaar😊!
Noem een voorbeeld van een (doorbraak-) verandering in de maatschappij, die voorheen anders lang op zich had laten wachten of voor ondenkbaar werd gehouden.
Steun participatie
Steun participatie (burger) initiatieven en co-creëer!
Bekijk het filmpje: Wij weten het beter!
Welke les kun je hier uithalen met betrekking tot OGW?
Co-creërende samenleving?
Is er nog geen sprake van een co-creërende samenleving?
Welke vorm van leiderschap is nodig om tot een doorbraak te komen?
Benut energie
Benut energie in de samenleving
Ondernemers komen op eigen kracht tot creatieve oplossingen voor de 1,5 meter maatschappij, zo zijn er inmiddels drive through bakkers, restaurants, bruiloften, condoleances en dance events mogelijk. Filmpje begrafenis.
Hoe kun je als opgaveteam aansluiten op deze energie en weer gebruiken om jouw opgave verder te brengen?
(on)voorspelbaarheid vd opgave
Tja, heb je net met elkaar de gedragsregels opgesteld en lijkt iedereen zich er ook nog goed aan te houden, gaan we massaal demonstreren. Het opgaveteam komt meteen in de knel: hoe gaan we om met grondrechten? Wat prevaleert?
Heb je voorbeeld uit eigen praktijk waaruit blijkt hoe onvoorspelbaar een opgave kan zijn?
Uitvoeringsdiscipline=doen
Als er voor de werkwijze van “de spin of control” is gekozen bij OGW, komt het er vervolgens op neer dat je doet wat er is afgesproken. En dit telkens weer. Dit noem je de uitvoeringsdiscipline.
Hoe kun de uitvoeringsdiscipline borgen?
Realiseer een doorbraak
Soms zit er geen schot in de opgave en merk je dat je van overleg naar overleg gaat terwijl echte resultaten uitblijven. De opgave vraagt dan om een doorbraak. Maar hoe pak je het aan?
Welke aanpak in het realiseren van een doorbraak spreekt jou het meeste aan?
1) De doorbraak volgt omdat we met z’n allen de schouders eronder zetten
2) De doorbraak volgt als je over juiste kennis en ervaring beschikt
3) De doorbraak volgt door, ondanks weerstand, risico’s te nemen
4) De doorbraak volgt als we voorzichtig kleine de stappen zetten en ons pad vervolgen.
Crisis = het nieuwe normaal
Als je met elkaar geaccepteerd hebt dat de crisis bij het nieuwe normaal hoort, ben je er dus op voorbereid. Immers het maakt deel uit van jouw 'nieuwe manier van denken'. Geen verassing dus, je mag 3 stapjes terug 😊!
Deel & vier successen
Vergeet niet dat het ontzettend belangrijk is om succes te vieren! Het is goed voor het moraal, geeft nieuwe energie en de gedeelde positieve ervaring zorg voor verbinding tussen de betrokken.
filmpje Nieuw Zeeland
De mini opgave 1 Unlock NL!
Het unlocken van Nederland
De terrassen gaan weer open ondanks corona. Er zijn wel strenge regels voor elk terras. Ondernemers nemen het initiatief om in overleg met omringende bewoners tot tijdelijke terrasuitbreiding te komen, zodat er meer mensen tegelijkertijd gebruik van kunnen maken. Ook onderzoeken horecagelegenheden mogelijkheden tot het uitbaten van een gezamenlijk terras.
De regelgeving staat (uitbreiding van) terrassen alleen toe als er geen twijfel bestaat over bij welke onderneming het terras hoort.
Wat zou je het opgaveteam willen adviseren om de opgave in de juiste versnelling te krijgen/houden? Wat is jullie aanpak?
Benoem in jullie antwoord het perspectief op de opgave, complexiteit van de opgave en jullie eigen rol?
De mini opgave 2 Unlock NL!
Er is een herstelprogramma economie opgestart voor gemeente Tilburg. De reacties uit de samenleving op het programma zijn echter niet milt.
Quote ondernemer: ”Hier zijn weer een paar van die debiele ambtenaren mee bezig geweest! Dit kan niets worden, wat weten zij nou van ondernemen! Ik doe iig niet mee, er wordt op het verkeerde paard gewed!” Dit is een veel voorkomende uitdaging bij OGW.
Wat zou je het opgaveteam achter het programma willen adviseren om de opgave in de juiste versnelling te krijgen? Wat jullie aanpak?
Benoem in jullie antwoord het perspectief op de opgave, eigenaarschap en jullie eigen rol.