De grootste opgave van 2020

Het doel van het spel
Breng "de grootste opgave van 2020-2021" in de juiste versnelling door als één team de eindstreep te halen.

Hoe speel je het spel?
De spelers beantwoorden om beurten (en binnen de tijd) het vraagstuk mbt OGW achter hun vakje. De andere deelnemers beoordelen het antwoord door een duimpje omhoog/omlaag te geven. De speler mag aan één "duimpje-omlaag" vragen om het antwoord aan te vullen.  Gaan de duimpjes omhoog, dan ontvangt het team één consensuspunt.

Geen consensus betekent dat het vraagstuk op een later tijdstip om verdieping vraagt.

Start met de juiste mindset.
OGW begint bij de juiste mindset: OGW is 1/3 vooruitzien en 2/3 anticiperen. De 'Spin of control' helpt ons om scherp te krijgen wat de opgave in beweging brengt en houdt.
Noem drie mindset gerelateerde zaken die niet mogen ontbreken voor een goede start?

Bekijk de film.
Leg uit waarom het werken vanuit de bedoeling  voor OGW zo belangrijk is?
(Wat als je dit bijv. niet zou doen?)

Complexiteit vd opgave
Niet elk vraagstuk leent zich voor een OGW benadering? Soms past een projectmatige aanpak beter.

Wat maakt een vraagstuk eigenlijk een opgave?
Noem 3 kenmerken

In de praktijk zien we steeds weer hoe tegengestelde belangen en miscommunicatie de voortgang op een opgave in de weg staan. Vaak ligt de oorzaak bij het ontbreken van duidelijkheid over de opgave.

Hoe brengen jullie scherpte in een opgave?

Vorm krachtige coalities
Zonder samenspel is het OGW gedoemd te mislukken. Denk dus goed na over welke (netwerk)partners niet mogen ontbreken.

Noem eens een voorbeeld uit eigen praktijk waarin het ontbreken van een krachtige coalitie jouw “opgave” frustreerde?

Een sterk opgaveteam is een team dat alle kwaliteiten in huis heeft om te kunnen interveniëren op de opgave.

Hoe kun je er voor zorgen dat je toch meters maakt in een opgave, als je weet dat bepaalde cruciale competenties in het team ontbreken?

Er nogal wat draconische maatregelen genomen tijdens de Coronacrises, waar zeker niet iedereen zich in kon vinden, omdat ze een enorme impact hebben op ons bestaan. We hebben ook ervaren dat de maatregelen niet worden nageleefd als het aan draagkracht ontbreekt.

Noem 3 dingen waarmee je draagkracht creëert voor jouw opgave?

Transparante communicatie & managen van verwachtingen staat in de top drie van uitdagingen om mensen aan je opgave te binden.
Bekijk het filmpje.

Wat is de meest heldere boodschap?

A    We komen hier op terug zodra we meer weten.
B    Wij vragen iedereen om zoveel mogelijk afstand te bewaren. Dit is je eigen verantwoordelijkheid.
C    Iedereen moet 1,5 m afstand houden, tenzij je afkomstig bent uit één huishouden.

      Of je een opgave in beweging brengt en houdt, hangt o.a. af of je het lef en de durf hebt om zaken anders te organiseren, keuzes te maken die risicovol zijn, onbekende paden te bewandelen.

     Heb jij tijdens de Corona-crisis een moment gehad, waarop jij dacht “Wow, wat een gewaagde keuze?”

Bepaal samen de spelregels en omgangsvormen.

Noem 3 afspraken die je voor een werkzaam kader bij OGW niet links kunt laten liggen.

     Houd de bedoeling centraal
Het is een bekend verschijnsel, dat organisaties na verloop van tijd de bedoeling uit het oog verliezen. Als “cliënt centraal” of “altijd in het belang van de cliënt” hoog gehouden zou worden, zou er dan ook zoveel administratieve rompslomp zijn?

     Zeg eens eerlijk, wordt er in jouw organisatie altijd vanuit de bedoeling gehandeld?
Zo ja, wat is de bedoeling dan?
Zo nee, wat is de bedoeling dan?

     Eigenbelang voor groepsbelang?
Tegengestelde belangen zijn de meest voorkomende bottleneck voor OGW. We hebben gezien hoe zelfs een oproep van de minister president niet kan voorkomen dat men ging hamsteren.

Hoe kun je gewenst gedrag (groepsbelang boven eigen belang) activeren?
1) Door boetes op te leggen dwing je gewenst gedrag af.
2) Door moreel appel te doen.
3) Door de mensen de ruimte te geven zelf een invulling te geven aan nieuw gedrag.
4) Door het over te laten aan lokale partners (gemeenten, provincies en ondernemers).

     Bewaak de juiste grondhouding
Als je met elkaar hebt vastgesteld wat er voor het succes nodig is aan grondhouding, komt het vervolgens neer op het lastigste deel:
de uitvoeringsdiscipline: doen wat je zegt!

     Wat is een manier om de grondhouding te borgen?

Bij OGW ben je voor het succes afhankelijk van een goede samenwerking tussen alle (toekomstig) betrokken partijen. De meeste samenwerkvormen stranden echter, niet omdat het ontbreekt aan betrokkenheid, maar doordat betrokken partijen onderling geen oprechte (gevoelde) waardering ervaren.

Zo leidde de onvrede over de corona-maatregelen tot allerlei bewegingen in de samenleving, zoals #ikdoenietmeermee, verboden demonstraties en zelfs rellen. De onderliggende bedekte boodschap is meestal:
Wij voelen ons niet gezien, gehoord en gewaardeerd = de 3 G's!
Bekijk het filmpje.

Noem een voordeel en een nadeel van 'anderen een stem geven', om te laten voelen dat je hen serieus. 

OGW is 1/3 vooruitzien en 2/3 anticiperen. Ook tijdens deze corona-crises zijn er talloze momenten geweest, waar het opgaveteam voor lastige situaties stond en gedurfde acties en besluiten moest nemen. 

Ken jij een voorbeeld uit eigen praktijk, waar een gedurfde actie/besluit niet werd genomen, maar waarschijnlijk wel tot een beter resultaat zou hebben geleid? Waarom werd dit besluit niet genomen?

      Het is mooi om te zien hoe ieder zijn verantwoordelijkheid neemt in de opgave. Uiteraard zijn scholen verplicht zich om aan de RIVM-richtlijnen te houden. Maar alleen door samen te werken met haar leerlingen en ouders lukt het om de regels na te leven en dus een positieve bijdrage te leveren aan de opgave.  En dit krijg je alleen voor elkaar als iedereen de sociale samenhang voelt en zijn verantwoordelijkheid neemt.

      Geef de juiste antwoorden bij de onderstaande (samenwerk)sommen? 
a) 1 - 1 =
b) 1 + 1 =

     Je kunt het succes van de opgave vergroten door de opgave toegankelijk te maken voor (toekomstige) partners.
Geef aan hoe je de toegankelijkheid van jouw opgave voor partners zou kunnen vergroten?

Tip> Verhoog het aaibaarheidsgehalte van de opgave, door spanningsvelden weg te nemen.

             Op elk potje past een dekseltje, maar geldt dit ook voor een opgave. Is er slecht 1 leiderschapsstijl die de opgave in de juiste versnelling weet te brengen?

Welke stijl kan het beste leidinggeven aan "de grootste opgave van 2020-2021?

      OGW vraagt om een frisse open blik en het lef om buiten de gebaande paden te gaan, omdat bestaande denkwijzen en ideeën geen uitkomsten bieden. Deze uitdagende zoektocht biedt een ideale setting om jezelf te (her)ontdekken en nieuwe talenten aan te boren, zowel bij jezelf als bij je teamleden.

     Welk talent heb jij in deze corona-tijd bij jezelf (her)ontdekt?
Nieuwsgierig naar jouw collega? Maak dan een rondje!

     De ervaring leert dat OGW vraagt om anders kijken naar een opgave dan je gewend bent.

Bij OGW is het cruciaal dat je altijd vanuit … naar … kijkt en daar jouw … op afstemt.

Kies de ontbrekende woorden en maak de zin compleet.
- eigenbelang
- (de) opgave
- handelingsrepertoire
- (de) bedoeling

Bij OGW is de opgave altijd leidend. Wat er nodig is aan leiderschap & sturing en wie welke rol vervult, is telkens afhankelijk van waar de opgave op dat moment om vraagt.

Welke (onderstaande) rollen van de overheid heb jij tijdens de corona-crisis voorbij zien komen? 

Deelopgave vs hoofdopgave = inzoomen en uitzoomen
Bij het maken van keuzes kan het voorkomen dat de deelopgave moet inleveren op de hoofdopgave en andersom.
Leg uit waarom?

Waarom is data zo belangrijk voor de opgave?

Wanneer we beschikken over accurate … wordt het mogelijk om onze … te meten.
Zonder tijdige statusupdates raken de  betrokkenen hun … voor de opgave kwijt.

       Kies de ontbrekende woorden en maak de zin compleet.
       - focus
       - aandacht
       - data
       - voortgang
       - energie

Een van dé kenmerken van een opgave is onvoorspelbaarheid. Veel uitdagingen openbaren zich pas als je onderweg bent. Het vraagt dus keer op keer om opnieuw te kijken naar de opgave en de onderlinge samenwerking, keuzes te maken, te prioriteren, proberen, maar misschien ook te versnellen en te forceren.

Welk leiderschapstype past hier het beste bij?

Tip. Accepteer, anticipeer en acteer, zoek geen (schijn)controle.
Geef aan wat de consequentie is van het "omarmen van de complexiteit"? 

       OGW werkt alleen als alle betrokkenen zich 100% eigenaar voelen = in elke stoel een leider. Jouw persoonlijke betrokkenheid en inbreng zijn voor het slagen van de opgave cruciaal. Hoe sta je zelf in deze opgave? Is het een cadeautje of ervaar je het juist als een enorme belasting? Voel je je echt vrij genoeg om op te treden, als de opgave er om vraagt?

Bekijk het filmpje.
Wat valt je op aan het gedrag van minister Bruins, gelet op het principe ‘in elke stoel een leider”?

Tip. Bekijk altijd de opgave in samenhang en probeer agenda’s aan elkaar te verbinden.
Overal in de wereld kampen landen met dezelfde problematiek en zou je kunnen zeggen dat er sprake is van een duidelijk gedeeld belang. Toch zie je dat ze, bij het bepalen van hun maatregelen, niet echt samenwerken.

         Kun je een verklaring geven, waarom dit zo werkt?

Als je aan de slag gaat met OGW vraagt dit van jou om tegenslag, falen en verlies op een bepaalde manier te zien.

Bekijk het filmpje.
Wat vertelt het fragment over Nieuw Zeelands zienswijze?

       Maak info toegankelijk
Kun je aangeven wat er gebeurt wanneer er niet voldoende transparant omgegaan wordt met beschikbare informatie?

Er leiden meer wegen naar OGW dus er is geen blauwdruk. Maar door terug te kijken op eerdere opgaven, krijg je een aardige indruk van de succesfactoren. Ook kun je veel leren van de opgavestoppers, die er voor zorgden dat de opgave stagneerde of tot stilstand kwam. Als je ze (her)kent kun je er op sturen. OGW is namelijk voor eenderde deel vooruitzien en tweederde anticiperen op de nieuw ontstane situatie.

Noem twee opgavestoppers uit eigen praktijk.

Bekijk het model “de ijsberg van eigenaarschap”.  Welk vorm van eigenaarschap past bij de stelling.

Als ik voor jou ruimte creëer om echt betekenisvol mee te doen, krijg ik daar formeel / gedeeld / psychologisch eigenaarschap voor terug. 

        Een van de grootste uitdagingen waar wij voor staan is om te leren om te gaan met de nieuwe werkelijkheid van Covid-19. 

We zullen ons …..   er op moeten afstemmen.

Vul het ontbrekende woord in en onderbouw je keuze.
- onze doelen
- onze aanpak
- ons handelingsrepertoire
- ons leven

         Er is ook een pluszijde aan Corona, het zorgt voor doorbraken. We moeten nu wel noodgedwongen veranderen, waardoor onze maatschappij weer gaat functioneren. Tja, onder druk wordt alles vloeibaar😊!  

Noem een voorbeeld van een (doorbraak-) verandering in de maatschappij, die voorheen anders lang op zich had laten wachten of voor ondenkbaar werd gehouden.

Steun participatie (burger) initiatieven en co-creëer!

Bekijk het filmpje.

Welke les kun je hier uithalen met betrekking tot OGW?

       Overheden zijn op papier meestal verantwoordelijk voor het oplossen van een maatschappelijk vraagstuk / opgave. Als er iets verkeerd gaat, worden zij er op afgerekend. Tegelijkertijd beschikken ze niet altijd over de benodigde kennis en kunde en zijn zij afhankelijk van derden. Biedt een co-creërende samenleving dan misschien uitkomst?

       Geef aan welk risico je loopt als je in een co-creatieproces te sturend optreedt?

Benut energie in de samenleving
Ondernemers komen op eigen kracht tot creatieve oplossingen voor de 1,5 meter maatschappij, zo zijn er inmiddels drive through bakkers, restaurants, bruiloften, condoleances en dance events mogelijk.

Bekijk het filmpje.

Hoe kun je als opgaveteam (overheid) aansluiten op deze energie en weer gebruiken om jouw opgave verder te brengen?

Tja, heb je net met elkaar de gedragsregels opgesteld en lijkt iedereen zich er ook nog goed aan te houden, gaan we massaal demonstreren mbt een ander maatschappelijk thema. Het opgaveteam komt meteen in de knel: hoe gaan we om met grondrechten? Wat prevaleert?

Heb je een voorbeeld uit eigen praktijk waaruit blijkt hoe onvoorspelbaar een opgave kan zijn? 

Als er voor de aanpak van “de spin of control” is gekozen bij OGW, dan bepaal je adhv een complete schouwing van de opgave, wat de cruciale aandachtsgebieden zijn om de opgave in beweging te brengen. Hier stem je je vervolgens jouw handelingsrepertoire op af. Aansluitend ga je doen wat er is afgesproken. En dit telkens weer. Dit noem je de uitvoeringsdiscipline.

Hoe kun de uitvoeringsdiscipline borgen? 

        Soms zit er geen schot in de opgave en merk je dat je van overleg naar overleg gaat terwijl echte resultaten uitblijven. De opgave vraagt dan om een doorbraak. Maar hoe pak je het aan?

       Welke aanpak in het realiseren van een doorbraak spreekt jou het meeste aan en waarom? 

De doorbraak volgt..
1) omdat we met z’n allen de schouders eronder zetten.
2) als je over juiste kennis en ervaring  beschikt.
3)  door, ondanks felle weerstand, risico’s te nemen.
4) als we ons uitgetekende pad vervolgen en vertrouwen houden.

Tip. Werk aan je mindset.
OGW vraagt om "een nieuwe manier van denken". vb. Als je met elkaar accepteert dat de maatregelen uit deze crisis bij het nieuwe normaal horen, ben je in staat om je er aan te houden en verder te komen in de opgave.

Doe je dit niet, kan je zelfs achteruit gaan. Doe 3 (of 2) stapjes terug!

Vergeet niet dat het ontzettend belangrijk is om succesjes te vieren! Het is goed voor het moraal, geeft nieuwe energie, de gedeelde positieve ervaring zorgt voor verbinding tussen de betrokken en helpt bij de uitvoeringsdiscipline.

Bekijk het filmpje.
Jullie zijn er bijna.., maar hoe vier jij dit succes met jouw team?

Het unlocken van Nederland
De terrassen gaan weer open ondanks corona. Er zijn wel strenge regels voor elk terras. Ondernemers nemen het initiatief om in overleg met omringende bewoners tot tijdelijke terrasuitbreiding te komen, zodat er meer mensen tegelijkertijd gebruik van kunnen maken. Ook onderzoeken horecagelegenheden mogelijkheden tot het uitbaten van een gezamenlijk terras. De regelgeving staat (uitbreiding van) terrassen alleen toe als er geen twijfel bestaat over bij welke onderneming het terras hoort.

Wat zou je het opgaveteam willen adviseren om de opgave in de juiste versnelling te krijgen/houden? Wat is jullie aanpak?Benoem in jullie antwoord het perspectief op de opgave, complexiteit van de opgave en jullie eigen rol.

Er is een herstelprogramma economie opgestart voor gemeente Tilburg. De reacties uit de samenleving op het programma zijn echter niet milt. Quote ondernemer: ”Hier zijn weer een paar van die debiele ambtenaren mee bezig geweest! Dit kan niets worden, wat weten zij nou van ondernemen! Ik doe iig niet mee, er wordt op het verkeerde paard gewed!” Dit is een veel voorkomende uitdaging bij OGW.

Wat zou je het opgaveteam achter het programma willen adviseren om de opgave in de juiste versnelling te krijgen? Wat  jullie aanpak? Benoem in jullie antwoord het perspectief op de opgave, eigenaarschap en jullie eigen rol.